2018-02-20

Evergem - Lovendegem - Mariakerke - Wondelgem - Zelzate met de deelgemeenten, gehuchten en wijken

Afkortingen die gebruikt worden

KG = Koninklijke Gilde

KHG = Koninklijke Handbooggilde

KK = Koninklijke & Keizerlijke

KM = Koninklijke Maatschappij

KHM = Kon. Handboogmaatschappij

KSV = Karabijnschuttersvereniging

(a) = afscheiding           (f) = fusie

B = Blaaspijpschieten

D = Klei(Duif)schieten

K = Kruisboog (voetboog)

H = Handboog               (lw)=liggende wip

(stw)=staande wip         (dl)=doel

G = Geweer                     P = Pistool

V = Vuurwapen (= geweer / pistool)

W = Wind- of luchtgeweer (-karabijn)

< = lang of kort vóór  > = kort of lang na

---------------------------


groot EVERGEM 
Belzele, Doornzele, Ertvelde, Evergem, Kerkbrugge-Langerbrugge, 
Kluizen, Rieme, Sleidinge, Wippelgem

+'Terdonk tot in 1927 en vanaf 1927 nog deels Evergem en vanaf 1970 volledig Gent'

LIEVEGEM (va 1 januari 2019)
Lovendegem & Dorp Vinderhoute
Zomergem + Dorpen Oostwinkel & Ronsele
Waarschoot + wijk Beke

MARIAKERKE
Overige dorpen, gehuchten  Kolegem

WONDELGEM

ZELZATE


-------------------------------------------------------------
groot EVERGEM 
------  -------  ------

Belzele 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Bijzonderheden


Stop café Stop  Westbeke  19
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013


Westbeke  Westbeke  19
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013


De Bierton Belzeledorp 2
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013


Den Hoek Belzeledorp 2
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013



vervolg Belzele 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


Maatschappij Wie rijdt er mee
bij Albert de Vos
H (lw)
<1955
† ?
flyer


vervolg Belzele 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


Maatschappij Onder Ons
bij Michel Hulpia-De Vos
H (lw)
<1955
† ?
flyer









† ?




Doornzele 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Bijzonderheden


Willem Tell
H (stw)
1875
† ?
mijn geschiedenis van Knokke + info de gebroeders Geirnaert


    Hoogdagen van de club:
    1983  Keizer v. België (Knokke) - Delarivière André
    1988  Keizer der keizers v. België (Knokke) - Delarivière André


vervolg Doornzele 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


De Molenhoek bij Nelly
(Doornzeledries 16)
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013
info Marc Braeckman




Apache bij Theo Vonck
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Den Eendracht bij Neete Van De Weeghe

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman




De Tramstatie bij de gezusters Van Hyfte

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman




cafe ‘t Hoekske 
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Schuttershof Buitenlokaal

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Ertvelde 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Bijzonderheden


KG Sint-Sebastiaan Ertvelde
Stoepestraat 19 (café Sint-Sebastiaan)
H (stw)
1750
† ?
de café Sint Sebastiaan bestaat-150 jaar (2018)



    Hoogdagen van de club:
    1977  Kampioenenploeg van Sector 2 + titel van Nationaal Kampioen


De Ferrariskaart uit 1777 waarop de staande wip duidelijk te zien is

Jammer genoeg heb ik anders geen foto's in mijn bezit van de schietstand of van leden schutters. Ik kan me wel nog goed voor ogen brengen hoe deze er uit zag. Ik ben er niet veel gaan schieten, maar ik kan me de pyramideschieting toch nog goed herinneren. Ik heb zelfs nog zo een blok in mijn collectie.



vervolg Ertvelde 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


Societeyt van den handbogen
(sebastiaansgilde ?) Ertvelde
H (stw)
<1806
† ?
Gazette van Gend jaar 1806
(helemaal links onderaan)





Onder den Toren bij fam.De Wilde
H (lw)
<1951
† ?
foto Paytick Huyghe




H

† ?





H

† ?





't Morgenzonneke; Marktplein 6
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013


MX Shop; Holstraat  7
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013


Robin Hood; Holstraat  7
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013


Schuttermaatschappij St. Bavo; Holstraat 7
H (lw)
<2002
† ?
een dubbel van gerechtsdeurwaarder gekregen van Mario Boussaer


Werelduurrecord van 30 juli 2002 vanaf 18:00 tot en met 2 augustus 2002 tot 18:00
staat op naam van:

D'Hondt Rudy - Vanleeuwen Nick - Adam Nico - Boussaer Mario

   640 vogels      -      764 vogels       - 1084 vogels  -     832 vogels



vervolg Ertvelde 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats



café Rita;  Riemesteenweg  54
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013



Cafe Center
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



KWB voetbalplein

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Sint Bavo bij Boussaer

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Vlaamse Vrienden

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Weegbrug

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Zaal Alex

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman





                                EVERGEM 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Bijzonderheden


St.-Christoffel
H (stw)
<1960
† ?

Hoogdagen van de club:
1960  Keizer v. België (Knokke) - Balcaen Maurice


Lindekenshof
H (stw)
<1971
† ?
uit het Archief van Davy G.

Hoogdagen van de club:
1971  Winnaar van de allereerste inrichting van de Gouden Schoen te Izegem = ploegenkampioenschap over 10 ronden
           (Janssens – Balcaen – Devos – Heinekiens – Provoost)


vervolg Evergem 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


De Veldbloem 
(Hoge Averijstraat  5)
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013





Willem Tell
Brugsstnwg 10 Rabot
café in Burst bij Roger D'hooge
H (lw)
<1952
† ?
kermis flyer




 


Van Onder de Toren 
(Hoeksken  80)
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013




Bokkersvrienden café Tramstatie
bij Maurits De Paepe
H (lw)
<1952
† ?   
kermis flyer



vervolg Evergem 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats



't Center bij De Bleecker
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



De Nieuwe Zaal bij Van Heirwege

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Brielken

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Hulleken bij Wille

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Moderne bij de Mijer Julien
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Cafe ‘t Hek
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



De Boterhoek

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Het Jeugdheem
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



‘t Lindeken

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Het Lindenkenshof bij Georges Vermeire

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman




Den Hoefslag 
H (stw)

† ?
info Marc Braeckman



Den Hoefslag 
H (dl)

† ?
info Marc Braeckman



Kluizen 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Bijzonderheden


H.M. Sint-Sebastiaan ?
H (stw)
<1777
† >1951
Ferrariskaart 45 Sas van Gent (1777)



Ferrariskaart van 1777



't Zandeken
H (lw)
<1970
† ?






Licht Tevreden 
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



De Pelikaan bij de Munck

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Sint Joris °1963
H (stw)
1999
verh.2007



Sint Joris °1963  van Kluizen =>
naar Doornzele
H (stw)
2007
† ?




Kerkbrugge-Langerbrugge 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Bijzonderheden


De Salamander bij Van De Velde

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



De Texacoschutters op 't Eiland

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



’t Vosken  in Cafe ’t Vosken Burggravenlaan  4

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman




Kerkbrugge

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Schuttershof  bij Andre Franky

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Eendracht (Kerkbruggestraat  22)
H (lw)

† ?
uitgave schuttersblad 2013



De Kruune (Kerkbruggestraat  22)
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013





Sleidinge 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Bijzonderheden



HM 'de Eendracht'
H (stw)
1593
† ?
coll. Huis v. Alijn Gent



HM Sint Joris
H (stw)
1963
† ?
vanaf 1974 vzw 
(coll. DavyG Gent)



Hoogdagen van de club:
1980   sectorwinnaar (ploegenkampioenschap K.N.B.B.W.)
1994   sectorwinnaar (ploegenkampioenschap K.N.B.B.W.)
1997   sectorwinnaar (ploegenkampioenschap K.N.B.B.W.)






vervolg Sleidinge 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


Kampioen Julien Pieters
Weet er iemand in welke maatschappij hij lid was??




'stelsel Flobert' café Het Gouden Hoofd; bij Eduard-Constant Laroy , Weststraat
W
1872
†  >1920






De Eendracht  in café 'Saverwijn
H (lw)
1883
† ?
gesticht door brouwer Polydoor Dierick






bij slager André Versluys
H (lw)
1953
† ?



Recht en Vrij   't Spiegelhof;  bij Henri Van Hulle; Wetstraat  84
H (lw)
1975
† ?





Sonny Boy
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman





Zwaantje   bij Smet
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Singel   bij Roegiest

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



't Buisken

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



't Snepken
H (lw)

† ?



't Zwaantje
H (lw)

† ?



café Al Kontent
H (lw)

† ?





De Volksmacht   Sleidingedorp  48
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013



Millennium   Dorp
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013



Verona   café Oud Gemeentehuis; Sleidingedorp  31
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013









H

† ?




Wippelgem 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Bijzonderheden


Santana bij Raf 
(Wippelgemdorp  50)
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013
info Marc Braeckman




Sportwereld bij Oscar De Mey café De Burggraeve
(Grovermansdreef  38)
H (lw)
<2013

† ?
uitgave schuttersblad 2013
info Marc Braeckman




Zachtjes Los bij Van Vooren Julien (Wippelgemdorp  2)
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013
info Marc Braeckman



't Eindeken bij Kamiel Versijp

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Oude Bareel bij Urbain Reyniers

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



De 4e Lanciers bij Hilaire Boone

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Tramstatie
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Karakter bij JM De Roo
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman





-------------------------------------------------------------
LOVENDEGEM 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Bijzonderheden


een erkende Handbooggilde

(boek )Marc Lemahieu -
St-Sebastiaan Brugge 2005
H
<1394
† ?
bron uit het boek van: Alphons 
Van Werveke, Het Godshuis van Sint Jan & Sint Pauwel te Gent, Annoot-Braeckman Gent, 1909, blz.105.










Family (Kasteeldreef  14)
H (lw)
<2013
heden
uitgave schuttersblad 2013




Café Centrum
H (lw)
?
† ?




Marc van Wiemeersch, Kantine voetbal, Eeksken
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013




Sint Marie 

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Sportvrienden

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman




Vinderhoute
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Bijzonderheden




H

† ?




-------------------------------------------------------------
MARIAKERKE 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Bijzonderheden


NN
?
lv 1794
† ?




KHM Sebastiaan (zomerlief)
café Sint Cornelis (Den Boer) vroeger aan Café Leopold
H (stw)
1815
bestaand
coll. schuttersborden 
DavyG Gent



Hoogtedagen van de club:
1995  Keizer KNBBW - Van Outreve Eric
2003  Philips Erik is voorgesteld en goedgekeurd als afgevaardigde 2de sector KNBBW
2005  Keizer v. België (Knokke) - Van Outreve Eric


-----------------------------------------------------
Dit bord is te bezichtigen in de mooie schutters accommodatie van Beselare Sint-Sebastiaan en werd gemaakt voor een verbroederingsschieting onder Mariakerke Sint Sebastiaan ; Beselare Sint Sebastiaan ; Gent De Ware Vrienden van Sint Sebastiaan

Mariakerke had een 2e wip aangekocht maar kon geen vergunning bekomen om die te mogen rechtzetten. (door gemeentebestuur van Gent => reden: voor het vliegverkeer)
De wip werd dan verkocht aan Beselare en bij de inhuldiging kwam deze verbroedering tot stand
Verbroedering ging door 14.4.1996 .

Dit bord werd gegeven als dank voor de uitnodiging


Hier volgt een mooi artikel en zeker goede reclame voor onze handboogsport

Eric Philips richtte zijn pijlen op Mariakerke

04 januari 2019   door  Dienst Beleidsparticipatie

Eric Philips is al 66 jaar schutter bij de Sint-Sebastiaansgilde in Mariakerke. 

Raconteur Dirk Musschoot tekende zijn verhaal op.

Eric Philips is een geboren en getogen Mariakerkenaar. 
Toen hij twaalf was, ging hij een kijkje nemen bij de 
schutters van de Sint-Sebastiaansgilde die toen zijn 
onderkomen had in café Leopold in de Meirestraat, 
naast het toenmalige gemeentehuis. “Awel, manneke, 
wilt ge ne keer proberen?”, riepen enkele schutters hem 
toe. Eric heeft toen geprobeerd en hij heeft de boog bij 
wijze van spreken nooit meer losgelaten.

Later verhuisde de gilde naar café Sint-Cornelis (Den Boer, 
zoals ze in Mariakerke zeggen) op het Mariakerkeplein. 
Eric schiet al 66 jaar op de staande wip (en tijdens de 
winter op de liggende in Brasserie Brouwershof in de Elf 
Novemberstraat). Schutterskoning, schutterskeizer, hij 
is het allemaal geweest. “Het is nu wel wat minder”, zegt 
Eric. “De leeftijd, hé.”
Of boogschieten moeilijk is, vraagt men hem weleens. 
“Wel, het is niet makkelijk. Je mag niet te veel mankeren 
of je brengt er niets van terecht. Een goede boogschutter 
beschikt over een goede fysiek en een goede concentratie. 
Die twee gaan hand in hand.”
Een gevaarlijke sport? “Ge moet een beetje opletten, hé. 
Soms valt er eens een pijl op iemands hoofd. Dat heb je 
als je onder de mand gaat staan. Maar echte schieton-
gevallen? Neen, wij zijn voorzichtige mensen.”
Eric beseft dat hij deel uitmaakt van een uitstervend ras. 
“Dat is wel jammer. We hebben nu drie jonge schutters. 
Dat is te weinig. Er zijn tegenwoordig veel te veel ont-
spanningsmogelijkheden voor de jeugd – ze weten amper 
nog wat te kiezen. Daarom: jongeren die het eens willen 
proberen, zijn altijd welkom bij ons. Ik waarschuw je: 
wie het probeert, loopt kans verknocht te raken aan de 
staande wip. Ik weet waarover ik praat.”
De Sint-Sebastiaansgilde spant de boog achter café 
Sint-Cornelis van het eerste weekend van april tot 
half november (want met koude handen boogschieten is 
niet leuk).











































Eric Philips (Foto: Maarten Marchau)
Eric Philips (Foto: Maarten Marchau)



In 2015 vierde de schuttersmaatschappij hun 200ste verjaardag en de heemkring Marka maakte er een boek over

vervolg Mariakerke
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


"La Flèche"
vergader- en oefenlokaal  herberg
"De welgezinde Hollanders" als enige buiten Gent (Mariakerke)
B
1860 (f)
† ?
maakt in 1860 deel uit van een groep van 10 gelijknamige blaaspijpverenigingen in Gent
bron: Lode Hoste-Gezelschapsleven te Gent in de 19de begin 20ste eeuw







 't Brouwershuis Maurice Claeysplein 13 Mariakerke
H (lw)
<2013

bestaand
uitgave schuttersblad 2013
café Brouwershuis




Vikings Maurice Claeysplein 13
H (lw)
?
† ?
café Brouwershuis



Rambo’s Maurice Claeysplein 13
café Brouwershuis
H (lw)
?
Bestaand
café Brouwershuis
vbflw.be 2018




't Lammeke (Brugsesteenweg 341)
H (lw)
?
† ?
info Carlo Kuijpers



Cafe Den Draver (Papegaaistraat 79)
H (lw)
?
† ?
info Carlo Kuijpers




't Schoon Zicht (Trekweg 18)
H (lw)
?
† ?
info Carlo Kuijpers



't Rolbaantje (Mimosastraat)
H (lw)
?
† ?
info Carlo Kuijpers




-------------------------------------------------------------
Wondelgem      Wondelgem-Weegsche 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


KHG Sint-Sebastiaan
H (stw)
1683
† 1991
coll. schuttersborden DavyG.


Hoogtedagen van de club:
1953  Keizer KNBBW - Provoost Gaston († 12-1-2020 en begraven op Sint-Sebastiaansdag 20-1-2020)
1972  Kamp. v. België Junioren - Geirnaert Patrick

                                                                                                            foto 3
Gaston Provoost bij één van zijn éérste keizerlijke titels van de KNBBW.
Er volgden er nog 3 (nog 1x keizer en 2x keizer der keizers wel voor een andere maatschappij)

Gaston Provoost mag zeker en vast gerekend worden bij één der grootmeesters in de handboogsport
hij behaalde niet meer dan 12 keizertitels en 64 koningstitels!


Ook al zijn er geen olympische medailles bij, hij mag zeker en vast aan de muur prijken naast een Hubert van Innis (ieder sterk in zijn tijdperk)







Alle foto's hierna komen uit de collectie van de 'Heemkundige en Historisch kring Wondelgem'





1913 de Wondelgemse Schuttersgilde



foto 2A


foto 4


foto 10                                          foto 3


foto 6                                    foto 7


foto


foto 1


foto 4


foto 8





Wondelgemse Schuttersgilde, ? de Sebastiaansgilde?


vervolg Wondelgem
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


De Vrije Schutters
G
1892
† ?
ook al staat er 1903 als datum op het bord, het is zeker gesticht in 1892


vervolg Wondelgem
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


De Moedige Schutters
H
< 1925
† ?



de Vlaamsche Schutters
H (lw)
< 1925
† ?



' t Center bij R.Van De Moortele de Vierweegsestraat
H (lw)
< 1968
† 1970
bron: sigarenbandje
& verhaal Eric Geirnaert



Eric Geirnaert verteld: 
Maatschappij ’t Center  was gelegen in de Straat Der Gefusilleerden heden de Vierweegsestraat. 
Het moet een 50 jaar (halve eeuw !!!) geleden zijn toen ik er al ging schieten met grootvader en broer Patrick. Café Center was een lang, smal café en voor je in de schietstand kwam moest je nog een lange, brede gang door; ik schat een 25 meter! En dan was je in de zaal. Het was een prachtige zaal, wel 8 meter breed! De wip stond perfect In het midden en een enorm groen gordijn deed dienst als zeil. Het was ook zeer hoog wel een 4 meter denk ik. Wondelgem had in die tijd wel 7 à 8 maatschappijen op de liggende wip. Allen succesvol en drukbezocht. 70 à 80 schutters waren dan ook géén uitzondering, soms nog meer ! In 1970 heeft het café moeten plaatsruimen voor een bibliotheek.




vervolg Wondelgem
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


café Hof Van Vlaanderen 
Botestraat
H (lw)

?
bestaand


2de dinsdag/mnd
 inrichting  medewerking (L.Goedertier, Eric en Patrick Geirnaert)





KBG St.Catharina  (Parochiehuis)  Vierweegsestraat
H (lw)
?
† ?





Een brokje geschiedenis over de wijk Wondelgem.

Een historisch-geografische kennismaking.
Reeds in de 6e eeuw van onze tijdrekening was Gent omgeven door een krans van middeleeuwse nederzettingen. Dit was ook het geval ten noordwesten, waar het oude Wondelgem (in de buurt van het huidig Van Beverenplein) en noordwaarts daarvan Marca-Vroonstalle ( d.i. de tegenwoor-dige gemeente Wondelgem) lagen. Tussen beide zal later de Rietgracht (huidige Grensstraat) als grens lopen.

De geschiedenis van Wondelgem
Alleen reeds de etymologie van de plaatsnamen "Wondelgem" en "Vroonstalle" verraden reeds de hoge ouderdom van deze nederzettingen. Deze toponiemen zijn inderdaad Germaans en klimmen op tot de Merovingische tijd (6e-7e eeuw) en hun eerste vermelding komt pas voor de eerste maal samen voor in een oorkonde van 5 mei 966. Hierin wordt de Sint-Baafsabdij te Gent in haar bezittingen door Lotharius, koning van Frankrijk (954-986), bevestigd. Tot deze bezittingen behoorden o.a. het oude dorp Wondelgem dat de "villa Gundinglehem" wordt genoemd en niet anders betekent dan "het domein waar vroeger de woonplaats van de lieden van de (Salische Frank) Gundilo stond", alsook de "curtis dominicalis Fronestalla" wat de "stede, erf van de heer van het domein" beduidt. Maar deze twee plaatsen maakten vóór en in 966 deel uit van een veel uitgestrekter gebied, namelijk van de domeinengroep of "fiscus" Marca. Daartoe behoorde o.m. ook Ekkergem en Evergem. Het was een zeer groot domein dat in de 7e eeuw door een Merovingische koning (waarschijnlijk Dagobert) aan de voorgemelde abdij werd geschonken. Het centrum en het essentiële bestanddeel ervan was toen het domein of "villa" Marca (= de tegenwoor-dige gemeente Wondelgem) en na de invallen der Noormannen (2e helft IXe eeuw) het vroonhof Vroonstalie, dat een zeer grote hoeve was. Teveel gronden van het domein Marca waren immers aan de Sint-Baafsabdij onttrokken geworden om het centrum na die invallen nog verder "villa Marca" te noemen.

De oppervlakte van het oude Wondelgem en Vroonstalle-Marca moet toentertijd ongeveer 1.000 ha bedragen hebben. De juiste begrenzing van dit gebied is evenwel voor geanimeerde discussies vatbaar en daarom is het o.i. geraadzamer enkel de gebiedsbestanddelen te vermelden met hun uitzicht.

Aan de voormelde alleenstaande hoeve Vroonstalle was een zeer grote hofkouter, de zgn. Vroonstallekouter verbonden. Deze was er onmiddellijk ten zuidoosten van gelegen. Hij wordt, zoals alle hofkouters trouwens, gekenmerkt door het feit dat de bouwlanden door het vroonhof zelf werden uitgebaat en verdeeld waren in enkele grote blokpercelen.

Op een bepaald ogenblik werd de naaste landbouwersnederzetting, het oude Wondelgem, aan het exploitatiecentrum Vroonstalle ondergeschikt gemaakt. Dit wil zeggen dat de boeren van het oude Wondelgem nu tot landbouwherediensten te haren voordele verplicht werden. Ze hadden evenwel hun eigen kouter, de zgn. WondeIgemkouter. Deze was ten zuidwesten van het dorp gelegen en sloot met zijn noorderflank bij de Vroonstallekouter aan. De Wondelgemkouter is evenwel in tegenstelling met de Vroonstallekouter een dorps- of boerenkouter, die gans onder de ingezetenen van de nederzetting was verdeeld en waarvan de percelen repelvormig waren.

Tussen de jaren 1105 en 1156 werd er op het grondgebied van het oude Wondelgem een kapel opgericht. Gewoonlijk situeert men ze op de hoek van de Anjelierstraat-Maïsstraat (vroeger Doornstraat-Kerkstraat), waar nu een watertoren staat. Deze kapel werd op 10 maart 1200 door Stephanus, bisschop van Doornik, verheven tot parochiekerk, toegewijd aan Sinte-Catharina. Vanaf dit ogenblik moeten we van parochiegrenzen spreken, die met onze gemeentegrenzen te vergelijken zijn. In de 2e helft van de 13e eeuw waren de parochiegrenzen van Wondelgem de volgende : - ten noorden liep de Durme-Kale, ten oosten vloeide de Schipgracht en de Lieve; ten westen werd Wondelgem gescheiden van Mariakerke door een grens, die tot op heden aan praktisch geen veranderingen onderhevig geweest is. Deze laatste grens liep uit op de Rietgracht, die dan in zuidwestelijke richting afboog. Het is evenwel zeer moeilijk te zeggen tot hoever we de Rietgracht moeten volgen om aan het begin te komen van de zuidergrens. Hetzelfde kunnen we zeggen voor de Lieve. Zoveel is zeker dat ze ver bezuiden het Van Beverenplein liep en de scheiding vormde met de parochie Akkergem.

Hiervoor hebben we enkele waterlopen vernoemd, namelijk de Durme-Kale, de Schipgracht, de Lieve en de Rietgracht. Hierover weiden we in volgende paragrafen even uit.

Vooreerst de Durme-Kale. Deze waterloop wordt voor de eerste maal vermeld in 694 onder de vorm van Dormia. Hij liep temidden van een alluviale vlakte en vormde aan weerszijden een brede strook van natuurlijke meersen, de zgn. Durme- of Kalemeersen. Hij ontsprong in de streek van Aalter, waar hij ook Hoogkale wordt genoemd en vloeide door het grondgebied van Bellem, Hansbeke, Zomergem, Merendree, Lovendegem en Vinderhoute. Hier nam hij de Poekebeek of de Nederkale op, die even bewesten Tielt ontsprong. De verdere loop ging en gaat langs Evergem-Wondelgem, Langerbrugge, Rodenhuize, Moervaart, die verderop met de hedendaagse Durme, bijrivier van de Schelde, samenvloeide. De oorspronkelijke benaming Durme werd pas in de laat-middeleeuwse periode verdrongen door de naam Kale. Het hoeft o.i. geen betoog dat al zeer vroeg een brug werd gebouwd over de Durme-Kale. Er moest toch zeker één verbinding zijn met Evergem. We vermelden hier de Waalbrug of Evergembrug, die reeds in 1517 van steen was.
Vervolgens de Schipgracht. Deze waterloop die de Gundinis- of Wondelgemgracht als voorloper had, is een kanaal dat werd gegraven voor de turfaanvoer. We weten dat hij te Gent uit de Leie kwam, de
huidige Ottogracht, Krommewal, Sluizeken, Meerhem volgde, door de velden van de Muide en tussen Meulestede en Wondelgem liep naar Langerbrugge toe. Men noemde hem evenwel Burggravenstroom op het ogenblik dat hij Langerbrugge verliet om zo door Kluizen, Ertvelde, Boechoute, te Biervliet in de zee te storten. Het was in de bedding van de Schipgracht dat in 1547 de Sassevaart zal gegraven worden. Over de Schipgracht lagen de Langerbrugge- en de Meulestedebrug.

Tot in de 13e eeuw was de Schipgracht-Burggravenstroom, ter uitzondering van de Schelde, de enige rechtstreekse verbinding van Gent met de zee. Doch dit kanaal had echter zoveel nadelen dat er aan het graven van een nieuwe rechtstreekse, goede en veilige vaartweg moest gedacht worden.

Gent was in de 12de en 13de eeuw in volle economische expansie door de opbloei van de wereldvermaarde Vlaamse lakennijverheid. Ten jare 1251 verkreeg de stad Gent vanwege Margareta van Constantinopel, gravin van Vlaanderen, de machtiging om een nieuwe vaart te delven.
Hij werd eerst de Nieuwe Leie genoemd en nadien de Lieve. 

Deze kunstmatige verbinding met de zee gebeurde langs Damme. Komend uit de Leie aan het Gravenkasteel te Gent vloeide hij naar daar waar het eerste Rabot zal geplaatst worden. Dan ging het door de Wondelgemse Meersen en via Wondelgem, Mariakerke, Vinderhoute, Waarschoot, Zomergem, Eeklo, Maldegem-Adegem, Moerkerke naar Damme. Vanuit Damme vloeide in zuidwestelijke richting een verbindingskanaal naar Brugge, dat toendertijd de rol van wereldmarkt vervulde en dat langs Damme naar het noordoosten via Aardenburg verbonden was met de stad Sluis, gelegen aan de zeearm het Zwin.
Wanneer de Lieve op Wondelgems grondgebied kwam, maakte zij ter hoogte van Meulestedebrug een grote bocht achter de woonst van een zekere Symon de Valle en vloeide verder benoorden Vroonstalle, langs de Durmemeersen, door Mariakerke tot aan de Durme-Kale. De voorgenoemde bocht werd gemaakt om de hogergelegen delen van Wondelgem te vermijden. De Lieve kwam en komt in de omgeving van de Meulestedebrug dichtbij de Schipgracht. Beide werden dan ook verbonden door het zgn. Rietken of Rietjen. 

Op het grondgebied van Wondelgem werden twee bruggen over de Lieve aangelegd: de "Benninsbrugghe" de zgn. Karnemelkbrug, die op de Evergemse Steenweg nog altijd zichtbaar is, enerzijds en de "Keeremelckbrugghe" op de weg van de Vierweegse naar Meulestedebrug en meer bepaald in de huidige Kapiteinstraat anderzijds. De Lieve zou echter zeer vlug veel van zijn belang verliezen.
Het Zwin verzandde en Brugge verloor zijn wereldmarktrol ten voordele van Antwerpen. Langzamerhand nam daarenboven de vlas- en linnennijverheid de plaats in van de lakennijverheid en Gent moest een nieuwe uitweg naar de zee krijgen. In 1547 kreeg deze stad vanwege Keizer Karel de toelating om de Sassevaart te graven. Als bedding voor deze nieuwe kunstmatige verbinding werd -zoals gezegd -de Schipgracht gekozen. In de 17e of 18e eeuw werd de loop van de Lieve onder-broken en rechtstreeks via de arm, die parellel liep met de huidige Kapiteinstraat, met de Sassevaart in verbinding gebracht. Deze arm is vandaag nog zichtbaar. In de volgende eeuwen werd hij op verschillende plaatsen gedempt, vooral op het door Gent geannexeerde gebied van Wondelgem. Heden ten dage dient hij ter verspeling van het rioolwater van die gemeente.

Ten slotte nog wat uitleg over de Rietgracht. Het was een waterloop die nagenoeg gans Gent omgaf. Ze vormde de banmijl rond Gent en bakende zodoende een gebied of district af. In dit district dat het Vrije of de Vrijheid van Gent werd genoemd, verwierf het Gentse stadsmagistraat sinds 1160-1170 een beperkte juridische en administratieve bevoegdheid. Die gracht scheidde in het noordwesten Vroonstalle-Marca en het oude Wondelgem, zodat dit laatste binnen het Vrije van Gent kwam te liggen. Hierop was nochtans de kerk van Wondelgem gelegen, alsmede de Burcht van de Schout. Beide gedeelten van de parochie Wondelgem werden verbonden door drie bruggen: één tussen de huidige Poperingestraat en Lindestraat; één tussen de Veronicastraat en Gentse Aardeweg en tenslotte één tussen de Dracoenastraat en Kouterstraat. Van deze laatste bestaan er nog resten.

In het Rijksarchief te Gent (Geraard Duivelsteen) bevindt zich een "Chaerte ende descriptie figurative vander Prochie van Wondelghem in partie metten Pachtgoederen ende beloopen van thienden toebehoorende mijnen Eerweerdigen Heeren Viglius van Zuichem, Proost vander Cathedrale van S. Baefs binnen Ghendt.". Deze kaart, daterend uit 1576 werd vervaardigd door Pieter de Buck, gezworen landmeter en geograaf uit Gent, samen met Franchoys Horenbault, kaartmaker en schilder. Deze plattegrond geeft een buitengewoon klaar beeld van de toenmalige parochie van Wondelgem; men vindt er niet alleen de verschillende straten, driessen en vijvers op afgetekend, maar tevens de kleinere lenen en de hoeven met de namen van hun eigenaars.
Met dit plan is Wondelgem voor die tijd zeer bevoordeligd t.o.v. andere gemeenten.

Aan de hand ervan konden we benevens de parochiekerk en de Burcht -waarover verder -volgende woningen identificeren:

1. Een hoevencomplex in de buurt van Stallendries (= Kerkdries).
Voorzeker hebben we hier te doen met het vroegere vroonhof Vroonstalle. Het centrum wordt gevormd door een groot gebouw omringd door grachten. Voor de ingang lagen er negen alleenstaande hoeven verspreid. Dit alles werd nogmaals door grachten omgeven en voorzien van drie ingangs-poorten. Van de hoeve liep er een dreef naar de Lieve en van deze dreef een andere in de richting naar de Vierweegse. De eigenaar zou op dat ogenblik Gilles Wijts geweest zijn, raadsheer of voorzitter van de Raad van Vlaanderen.

2. Het Kasteel van Everstein op de plaats waar nu een petroleummaatschappij haar raffinaderij heeft opgericht. Het behoorde toen aan Jonkheer Willem van der Kethulle, heer van Assche, Haverie, Rijhove, Volkegem, enz.

3. Het kasteel Thautken toebehorend aan de familie de Houtkine. Het was vanzelfsprekend in het Houtjen gelegen.

4. Het kasteel te Ruenhove, in de Botestraat, dat toen bewoond werd door Pieter van Tessele.

5. De hoeve Exmeere, in de hoek Botestraat-lusthoflaan. Deze hoeve bestond uit drie losse gebouwen omgeven door een gracht. De eigenaar ervan was Zeger Neyt.

6. De hoeve Franchoijs de Rijcke, gelegen ten zuidoosten van het kasteel Everstein. Het was een zeer groot gebouw, omringd door een boomgaard, op zijn beurt omgeven door een wal.

7. De hoeve Adrianus Grootaert, aan de Keeremelckbrugghe in de bocht van de Lieve. Zoals de hofstede van Zeger Neyt bestond ook die uit drie losse gebouwen, in een rechthoek geplaatst, maar ze was omringd door een afsluiting.

Het hoeft wellicht geen verwondering dat die grote hereboeren een zeer verdienstelijke rol hebben gespeeld in de geschiedenis van Wondelgem. Door hun grootgrondbezit waren ze zeker niet arm, maar dit belette hen niet zich ten dienste te stellen van hun medemensen. Voor wat de rest van de bewoning betreft, telden we ongeveer 35 alleenstaande hoeven zonder en 15 met boomgaard, 12 hoeven bestaande uit twee gebouwen met boomgaard en nog twee van 3 gebouwen. Belangrijk in dit verband is wel dat de hoeven vooral geconcentreerd lagen in de omgeving van de Kerkdries, Spesbroekdries (Kleine Dries) en ten zuiden van de kerk.
De plattegrond toont ons zelfs dat enkele percelen - meestal weiden - werden omheind met levende afsluitingen, zodat het landschap hier en daar een "gesloten" uitzicht kreeg. De akkers op de kouters werden nooit omheind. Zodoende kreeg het landschap hier een "open" uitzicht. Zelfs de galg, die op de hoek van Liefkensstraat-Evergemse steenweg stond, vinden we erop terug. Ze werd in de 17e of 18e eeuw verplaatst naar de overkant van de weg, het zgn. Galgeveld. In de jaren tachtig van de 17e eeuw bouwde Wondelgem zijn huidige kerk op de Stallendries, de huidige Kerkdries. 

Eveneens in die eeuw kreeg ze haar eerste houten windmolen, de zgn. Galgemolen, ter hoogte van de tweesprong Liefkensstraat-Evergemse steenweg aan de linkerzijde van de weg. 

In de volgende eeuwen meer bepaald in 1768 werden de weg van de Waalbrug tot aan de windmolen en deze van Meulestedebrug tot aan de Meerstraat gekasseid.

Een document van 21 april 1772 lichtte ons in over de min of meer dichtbevolkte agglomeraties van deze landelijke parochie. Ze werden gewoonweg "gehuchten" genoemd. 
We laten hier de tekst volgen: "het gehuchte genoemt Wesseghem synde vrije van Ghendt alwaer eertijdt de kercke der selve parochie gestaen heeft en vulgaerelyck onder de boeren genoemt de kerckstraete. Daer syn oock twee driesschen den eenen genoemt den Stallendriesch die met de weessche (= Vierweegse) het dorp formeert ende alwaer de kercke alsnu in tmidden staet. Den Cleynen driesch light naer den Sasschenvaert alwaer speelgoetten staen en seer bewoont is, tgonne voor een gehuchte sou de connen genomen worden"

vervolg Wondelgem 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


Nieuw Gent bij Sierjacobs

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



De Zwaan bij Vlerick
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



De Sportvrienden bij Raes

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Hof Van Vlaenderen

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Sportwereld bij Willy Hoste

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



De Kring

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Den Boterhoek bij Van Durme

H (lw)

† ?
info Marc Braeckman


-------------------------------------------------------------
ZELZATE 
Schutterijnaam Wapen Opgericht Opgegeven? Plaats


KHG Sint-Sebastiaan (kon. ?)
H (stw)
1376
1526
bestaand




Hoogtedagen van de club:
1930   Keizer v. België (Knokke) - De Pauw Oscar
1950   sectorwinnaar (ploegenkampioenschap K.N.B.B.W.)
Baes Albert 6p Baes Alfons 4p Van Weynsberghe Aug 3p Goossens Cyriel 3p Baes Jean 2p D'Hondt Albert 2p

1957   sectorwinnaar (ploegenkampioenschap K.N.B.B.W.)
Hamerlinck Raymond Van de Velde Cyriel Ryckaert Clement Uyttendaele Gustaaf Larue Karel De Pauw Oscar

1978   sectorwinnaar (ploegenkampioenschap K.N.B.B.W.)
1982  Inrichters van de 33ste Europese Kampioenschappen Senioren
2009  Mogen zij de Keizerschieting inrichten omdat de schuttersmaatschappij De Pinte waar de winnaar van vorig jaar lid was deze niet wil/kan inrichten omdat hun accommodatie dit niet toelaat.
Dit is wel gebeurt door loting
2012  sectorwinnaar (ploegenkampioenschap K.N.B.B.W.)

1950                     1957
1978                     2012






450ste verjaardag in 1976

1962

K.N.B.B.W.
Orde van Verdienste, Sector 2 in 2011

13 en 14 juni 1926 - 400ste verjaardag
Feestschieting en Jubileum

11 augustus 1872

1913




-------------------------------------------------------------------

Onze Zelzaatse gilde is na Gent de oudste van dit gewest. 

Het ontstaan situeert zich einde 14e eeuw rond 1376. De maatschappij heeft van Keizer Karel een octrooi (gunstbrief) ontvangen op 13 juni 1526. 

   Hierdoor kreeg de maatschappij rechtszekerheid en vernieuwde statuten en een eretitel : Vrijen Souverijnen Keijserlijcken Gilde vanden Edelen Ridder ende Martelaer St.-Sebastiaen onderhouden met den Edelen Handtboghe binnen de prochie van Selsaete.

   Het origineel document is in de vorige eeuw jammer genoeg in privé handen verdwenen.  Gelukkig heeft de maatschappij een kopij in een origineel resolutieboek waarvan de geschiedenis van de club sedert 1526 jaar na jaar in staat genoteerd.

   De club heeft  ook een originele halsketting van 1526 die op 1 mei mag gedragen worden door de koning.  Een schutter die zich 3 jaar na elkaar koning schiet mag de derde maal de keizer staf dragen, dit is een zilveren vogel op een houten speer bewerkt met ivoor.

   Vandaag heeft de club 38 leden. Is lid van het verbond van het meetjesland en schiet onder de 2e sector van de Koninklijke Nationale Bond van de Belgische Wipschutters. 

-------------------------------------------------------------------

In 1526 ondertekende keizer Karel nog hun stichtingsakte. Maar die is spoorloos sinds 1976, wie helpt ze terugvinden?

 

6/2/2019








ZELZATE - Bestuurslid Leon van Achte van de handboogmaatschappij Sint-Sebastiaan probeert alsnog de verdwenen stichtingsakte, het door keizer Karel ondertekend octrooi uit 1526, terug te vinden. Hij stelt zijn hoop nu op de nazaten van de leden uit 1976.

Tijdens een verhuizing van hun clublokaal in de Wachtebekestraat (Bij Ida Lutse) naar een bijgebouw van de watertoren in 1976, zijn een aantal waardevolle spullen van de schuttersvereniging Sint-Sebastiaan, waaronder het originele octrooi uit 1526, zoek geraakt of ontvreemd.

Bestuurslid Leon Van Achte probeert nu op basis van een groepsfoto uit die periode enkele waardevolle stukken waaronder dus het door Keizer Karel ondertekend octrooi (gunstbrief, nvdr.) nog terug te vinden.

De eerste tekenen van deze Zelzaatse schuttersvereniging gaan immers terug tot in 1376. “In een ‘resolitieboek’ uit 1664 met alle reglementen, inventarissen en jaarverslagen sinds die tijd dat we nog in ons bezit hebben, staat een letterlijke inhoud van dit octrooi netjes uitgeschreven, dus dat kennen we. Maar jammer genoeg is het originele document in 1976 verdwenen’, legt Van Achte uit.

 

‘Kaerel bij de Gratie Gods’, zo begint dit octrooi.


“Je weet maar nooit dat kinderen of kleinkinderen van de leden uit die tijd het document hebben geërfd of op een zolder of in een kelder van hun ouderlijk huis hebben gevonden en niet weten van welke onschatbare waarde dit octrooi voor ons is. Het document werd goed bewaard, het zat in een ijzeren kistje.”

Onverkoopbaar

“Het is nog origineel door keizer Karel ondertekend, maar het is vrijwel onverkoopbaar omdat er steeds wordt verwezen naar onze Sint-Sebastiaansgilde en de locatie ‘Selsaete’”, vertelt Van Achte.

“Op de groepsfoto uit 1976 kunnen we niet iedereen herkennen, maar er staan al zeker schutters met de familienaam D'Hollander, Baes, Celie, De Rijcke, De Jaegher, De Coninck, Lippens, Neyt, Nachtegaele, Plasschaert, De Bruyne, Van de Velde, Van Assel of Cloeckaert op de foto. De uitbater van het clublokaal van toen was Leon de Guchtenaere en natuurlijk was er de sympathieke bazin Ida.”

“Het café lag naast het huidig partijlokaal van de VLD, De Eekhoorn. Andere waardevolle stukken van Sint-Sebastiaan, zoals een zilveren scepter, een zilveren halsketting uit 1526 en het gildenboek uit 1664 liggen veilig in het stadsarchief de ‘Zwarte Doos’ in Gentbrugge”, besluit Van Achte.

 leon.van.achte@telenet.be

-------------------------------------------------------------------


vervolg Zelzate 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


H (stw)
1927
† <1995
Grote Markt 33-35


“Herberg Gaumont” met schutterstoren. Zogenaamd naar de vroegere cinema Gaumont met
gelijknamig liberaal partijcafé en schutterstoren, volgens het kadasterarchief gebouwd in 1 927
door E. Goossens en de naamloze maatschappij Liberaal huis. Thans nieuwe voorbouw met drie
bouwlagen en plat dak. Behouden schutterstoren met nieuwe buitenbekleding van 2000 en
voormalige verbouwde cinemazaal / feestzaal achteraan.
Schutterstoren opgetrokken achter het café in 1927 . Constructie op vierkante plattegrond met
naar boven versmallende toren, opgetrokken in ijzer met een houten binnen- en
buitenbekleding met trapladders ertussen. Toren met twee wippen, momenteel niet meer in
gebruik. (1995)



-------------------------------------------------------------------
foto's afbraak schutterstoren januari 2021
info Geert Persoon





vervolg Zelzate 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats



Den Hoek
H (stw)
<1777
† ?
Ferrariskaart


Ferrariskaart van 1777


Oud schuttershof
H (stw)
<1900
† ?
uit het boek 'Le tir à l'arc 1900 van LE BERTIER'




Schuttersvereniging 'Zaalsport'
H (lw)
1953
† ?
uitgave schuttersblad 2013




Travers Groenstraat  95
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013



Patria  Travers Groenstraat  95
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013



Brouwershuis  Travers
Groenstraat  95
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013



Café De Katte  bij Chris
Assenedesteenweg  152 
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013




Café Jenny  
Assenedesteenweg  221
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013




De Eekhoorn  
Wachtebekestraat  33
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013




De Moedige  
Assenedesteenweg  193
H (lw)
<1979
† ?
De Voorpost 1979-05-4  p.28




Den Zoete Inval Assenedesteenweg  221
H (lw)
<2013
† ?
uitgave schuttersblad 2013




Zelzate West Katse Vrienden
H (lw)
<1979
† ?
De Voorpost 1979-05-4  p.28



vervolg Zelzate 
SchutterijnaamWapenOpgerichtOpgegeven?Plaats


Zelzaatse Kleischutters
Suikerkaai 81 
D
?
† ?
uitgave schuttersblad 2013
(klei)duifschieten




Vlaamse Liga Der Sport En Recreatieschutters 
Suikerkaai z/n 
D
?
† ?
(klei)duifschieten





De Copains (Zeestraat 15)
H (lw)
>2012
Bestaand
C-complex (GREKO)



De Grensschutters
H (lw)
<1934
† ?
op de wijk 'De Katte'




Door Vriendschap Sterk (Zeestr.)
H (dl)

† ?
info Marc Braeckman



Team Europe Archery vroeger De Copains (Zeestr.) 
H (lw)

† ?
info Marc Braeckman



Geen opmerkingen:

Een reactie posten

E.K. SENIOREN Schuttersborden Davy Goedertier

Europees Kampioenschap Seniors model model model IVW = I nternationale V erbroedering der W ipschutters 1 ...